سکسکه نوزاد اتفاق اذیت کننده و ناراحت کننده‌ای برایشان محسوب می‌شود که دلایل مختلفی دارد. حتی ممکن است نوزادان هنگامی که در رحم مادر هستند نیز دچار سکسکه شوند. اغلب مادران و خانواده‌ها سعی دارند، این اتفاق را از بین ببرند.
علت ایجاد سکسکه در نوزادان
سکسکه ممکن است حتی برای نوزاد درون رحم نیز ایجاد شود. این داستان کاملا علمی و طبیعی است، درنتیجه جای هیچ نگرانی وجود ندارد. پرده دیافراگرام بافتی است که قسمت شکم از سینه را مجزا ساخته است. سکسکه نوزادان هنگامی اتفاق می‌افتد که پرده دیافراگم جابجایی و حرکت ناگهانی داشته باشد. به دنبال انقباضات ایجاد شده در پرده دیافراگم، تارهای صوتی بسته می‌شوند که با صدای آشنای سکسکه همراه است.
سکسکه در نوزادان، خیلی زود و حتی پیش از تولد شروع می‌شود و احتمالا نوزادان حدود دو و نیم درصد وقت خود را به سکسکه کردن می‌گذرانند! وقتی مرحله نوزادی پشت سر گذاشته می‌شود، دفعات سکسکه در او هم کاهش پیدا می‌کند. دلیل سکسکه نوزاد ممکن است برای والدین نگران کننده و ترسناک باشد. اما مطالعات اخیر نشان داده‌اند که حمله‌های سکسکه به طور معمول باعث تغییرات قابل توجهی در میزان تنفس، ضربان قلب و یا کاهش اکسیژن بدن نوزاد نمی‌شود و نگران کننده نیست. سکسکه نوزادان معمولا به دلایل زیر ایجاد می‌شود:
- خوردن شیر بیش از حد
- بلع مقداری هوا همراه با شیر در هنگام مکیدن شیشه شیر یا پستان مادر
- حساسیت به شیر خشک یا مواد غذایی مصرف شده توسط مادر که از طریق شیر وارد بدن نوزاد شده است.
- سرما که باعث منقبض شدن ناگهانی دیافراگم شده است.
- رفلاکس معده و برگشت محتویات معده به مری
- آسم
- وجود گرد و غبار در محیط یا بوی عطر که باعث سرفه نوزاد شده باشد و با اعمال فشار به دیافراگم منجر به سکسکه شود.
سکسکه یک عمل انعکاسی است، یعنی ما نمی‌توانیم جلوی وقوع آن را بگیریم یا آن را کنترل کنیم؛ مثل عطسه یا سرفه. تصور می‌شود که عوامل مختلفی مثل هوای اضافی داخل معده، تحریک مری، استرس و… باعث بروز سکسکه شوند. اما هنوز هیچ دلیل مشخصی برای وقوع آن شناسایی نشده است. این عارضه در حقیقت توسط عصبی ایجاد می‌شود که مغز را به دیافراگم متصل می‌کند و می‌تواند توسط محرک‌های مختلفی از جمله غذا خوردن سریع یا در زمان نامناسب ایجاد شود.
در هنگام سکسکه کردن نوزاد، اسپاسم دیافراگم باعث می‌شود تا هوایی که می‌خواهید آن را خارج کنید در برابر تارهای صوتی بسته گیر کند؛ در نتیجه صدای خاص سکسکه شنیده می‌شود. به نظر می‌رسد که سکسکه و تنفس ارتباط تنگاتنگی با هم داشته باشند. اما مطالعات جدید نشان داده‌اند که این دو، مکانیسم‌های جداگانه‌ای در بدن هستند. یعنی اگر به هوای بیشتری نیاز داشته باشید، لزومی به سکسکه برای تامین آن نخواهید داشت.
راههای درمان سکسکه نوزادان
روش‌های سنتی و قدیمی بسیاری وجود دارد که اکثر اوقات بزرگترها از آن برای بهبود وضعیت نوزادان استفاده می‌کنند. گاهی برخی از انواع روش‌ها خطرناک هستند و ممکن است آسیب جدی را در پی داشته باشند.
بهتر است به این نکته توجه داشت که سکسکه روندی طبیعی دارد که بعد از طی شدن دوره خود متوقف می‌شود. اما بزرگترها نگران هستند و نیاز به انجام روش‌های درست برای رفع سکسکه نوزادان دارند. در ادامه مناسب‌ترین آنها را بیان خواهیم کرد.
1. گرفتن آروغ بعد از شیر خوردن
پیشنهاد می‌شود، برای بهتر بودن حال نوزاد و پیشگیری از ایجاد سکسکه حتما بعد از شیر خوردن، آروغ نوزاد گرفته شود. بعد از بروز سکسکه نوزادان ممکن است با چند دقیقه در آغوش گرفتن به صورت عمودی روی سینه و ماساژ دادن، بسیار آرام شوند و این حالت بهبود یابد. با آروغ گرفتن نوزاد مقدار هوایی که در معده نوزاد رفته است خارج می‌شود.
2. پستانک
سکسکه نوزادان را می‌توان با پستانک مخصوص این سن از بین برد. نوزاد با مکیدن پستانک از سکسکه رهایی می‌یابد، اما بهتر است از این راه برای نوزادان بالای 6 ماه استفاده کرد.
با مکیدن پستانک غذایی وارد معده نوزاد نمی‌شود اما باعث شل شدن دیافراگم و از بین رفتن سکسکه می‌شود.
3. گریپ میکسچر
داروی گریپ واتر که بین مادران به گریپ میکچر معروف است ترکیباتی طبیعی دارد که برای درمان برخی ناراحتی معده در نوزادان بسیار موثر است. ترکیبات طبیعی این دارو دلیل بر آن نیست که هر قدر و هر بار که نوزاد دچار مشکل شد از آن برای بهبود بتوان استفاده کرد. بهتر است نوزادان تا 6 ماهگی تنها با شیر مادر تغذیه کنند.
ترکیباتی از جمله عصاره زنجبیل، بابونه و دارچین در این شربت وجود دارد. این دارو بادشکنی قوی است و موجب تسکین معده نوزادان می‌شود. می‌توان برای از بین بردن سکسکه از این شربت بی‌عوارض بهره‌مند شد.
4. زمان دهید تا سکسکه خود به خود متوقف شود
وقتی سکسکه ناراحتی و اذیتی برای شما و نوزاد ندارد بهتر است اجازه داده شود تا دوره خود را طی کند و خود به خود متوقف شود. اگر راهی برای جلوگیری از سکسکه پیش گرفته نشود، بعد از اینکه دوره تمام شد، خود به خود از بین می‌رود.
بسیار نادر است که سکسکه ساعت‌ها و چند روز ادامه داشته باشد که در این صورت باید به پزشک متخصص مراجعه شود. اما سکسکه‌هایی که به طور روزمره به صورت مقطعی ایجاد می‌شوند با دست و پا زدن نوزاد از بین می‌روند. اما برای اذیت نشدن معده آنها بهتر است بعد از شیر خوردن برای مدت کوتاه عمودی در آغوش باشند تا آروغ آنها گرفته شود.
5. ماساژ کمر نوزاد
در آغوش گرفتن و ایجاد آرامش گامی بسیار مهم برای کنترل سکسکه است. دمر گرفتن نوزاد روی یک دست یا قرار دادن سر نوزاد روی سینه راهی خوب برای تسکین دردها و ناراحتیهای معده‌شان است.
بهتر است در این حالت به آرامی کمر نوزاد را ماساژ داد. تا جای ممکن از ضربه زدن به پشت نوزاد زیر شش ماه پرهیز کنید و از ماساژ آرام استفاده کنید. با انجام این کار علاوه بر اینکه آروغ نوزاد گرفته می‌شود، به تسکین اسپاسم معده و سکسکه نیز منجر خواهد شد.
هنگام سکسکه سلامت نوزاد را به خطر نیندازید
هنگامی که نوزاد دچار سکسکه می‌شود نیازی به انجام کارهای خارق العاده برای متوقف ساختن آن نیست. روش‌های سنتی که برای توقف سکسکه پیش گرفته می‌شدند احتمال به خطر انداختن سلامت نوزادان به ویژه نوزادان زیر 6 ماه را به همراه داشت.
اقداماتی نظیر بالا و پایین انداختن کودک، کشیدن زبان و نوشیدن آب به مقدار زیاد از جمله نمونه‌هایی است که به شدت برای کودکان مضر است و نباید آنها را انجام داد. استفاده از داروهای خانگی نیز می‌تواند راهی غلط برای از بین بردن این روند طبیعی است.
